زنگ‌زدگی یکی از مهم‌ترین عوامل کاهش دوام و کیفیت سیم مفتول در انبار یا حین استفاده است. این مشکل نه‌تنها ظاهر محصول را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، بلکه می‌تواند باعث افت استحکام و عملکرد آن در کاربردهای مختلف شود. در این مقاله به‌صورت کامل بررسی می‌کنیم که چطور می‌توان از زنگ‌زدگی جلوگیری کرد و در صورت وقوع، چگونه می‌توان آن را برطرف نمود.
شرایط انبارداری مناسب مفتول برای جلوگیری از زنگ‌زدگی
برای جلوگیری از زنگ‌زدگی مفتول در زمان انبارداری، مهم‌ترین نکته کنترل رطوبت و تهویه محیط نگهداری است. فضای انبار باید خشک، سرپوشیده و دارای گردش هوای مناسب باشد تا از تجمع رطوبت و بخار جلوگیری شود. دمای بالا به‌تنهایی مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما ترکیب دما با رطوبت می‌تواند شرایط را برای خوردگی فراهم کند.
بهتر است مفتول‌ها روی پالت‌های چوبی یا فلزی با فاصله از سطح زمین قرار گیرند تا تماس مستقیم با کف مرطوب یا سرد نداشته باشند. همچنین باید از انباشتن ردیف‌های سنگین روی هم خودداری کرد، چون ممکن است باعث ایجاد فشار یا له‌شدگی پوشش سطحی مفتول شود. چیدمان مفتول به شکل‌های متفاوتی می‌تواند انجام شود اما ایمن‌ترین آن در مقابل ریزش آنها، چیدمان هرمی است به این صورت که بیشترین تعداد کلاف در پایین‌ترین ردیف قرار داد و در ردیف‌های بالاتر، تعداد کمتر می‌شود.
از محدودیت پالت‌های چوبی غافل نشوید! از فروشنده پالت، در مورد تحمل وزن آن سوال کنید و همیشه محاسبه کنید چند عدد کلاف مفتول روی هر پالت می‌توان گذاشت. معمولا ظرفیت پالت‌ها به شکل جدول زیر است:
| نوع پالت | ابعاد معمول | ظرفیت تحمل وزن (تقریبی) |
|---|---|---|
| پالت سبک | 100×120 cm | 500–700 کیلوگرم |
| پالت متوسط | 100×120 cm | 700–1000 کیلوگرم |
| پالت سنگین | 100×120 cm | 1000–1500 کیلوگرم |
اگر فضای انبار دارای سقف مناسب است، نیازی به روکش روی مفتول‌ها نیست. اما اگر می‌خواهید روی آهن روکش بکشید، از روکش ضد آب اما تنفس پذیر استفاده کنید.
نکات مهم در حمل‌ونقل و جابه‌جایی مفتول
حمل‌ونقل مفتول، به‌ویژه در حجم‌های بالا، نیازمند رعایت نکات ایمنی و حفاظتی خاصی است تا از آسیب‌دیدگی سطحی و زنگ‌زدگی آن جلوگیری شود. مهم‌ترین نکته، جلوگیری از تماس مستقیم کلاف‌های مفتول با زمین یا سطح مرطوب در طول جابه‌جایی است. استفاده از پالت‌های سالم و مقاوم در کف کامیون یا انبار و مهار صحیح کلاف‌ها با تسمه یا فیلم استرچ الزامی‌ست. هنگام بلند کردن کلاف با لیفتراک یا جرثقیل، باید از تجهیزات مناسب مانند تسمه نقاله پارچه‌ای یا قلاب‌های روکش‌دار استفاده شود تا پوشش مفتول آسیب نبیند. همچنین بارگیری و تخلیه باید با دقت انجام شود تا ضربه یا لغزش باعث پیچ‌خوردگی یا له‌شدگی کلاف‌ها نشود. در مسیرهای طولانی، استفاده از پوشش ضدآب یا برزنت بر روی بار می‌تواند از نفوذ رطوبت و زنگ‌زدگی احتمالی جلوگیری کند.
راه‌های تشخیص زنگ‌زدگی زودهنگام
برای تشخیص زنگ‌زدگی در مراحل ابتدایی، باید به تغییر رنگ سطح مفتول دقت کرد. رنگ‌هایی مانند قهوه‌ای کم‌رنگ، نارنجی یا خاکستری مایل به قرمز نشانه شروع خوردگی هستند. در این مرحله، خوردگی معمولاً سطحی و به‌صورت لکه‌ای است. لمس سطح مفتول نیز می‌تواند کمک کند؛ اگر زبری غیرعادی یا پودر زنگ دیده شود، یعنی فرایند زنگ‌زدگی آغاز شده. همچنین در صورت نگهداری در محیط‌های مرطوب، باید به‌طور منظم مفتول‌ها بررسی شوند تا از پیشرفت زنگ جلوگیری شود.
آیا مفتول زنگ‌زده قابل استفاده است؟
بستگی دارد به شدت و عمق زنگ‌زدگی. اگر زنگ‌زدگی سطحی باشد و با تمیزکاری ساده برطرف شود، معمولاً مشکلی برای استفاده در پروژه‌های عمومی وجود ندارد. اما اگر زنگ‌زدگی به عمق فلز نفوذ کرده باشد، استحکام مفتول کاهش می‌یابد و استفاده از آن در پروژه‌های حساس مثل سازه‌های بتنی یا کاربردهای صنعتی توصیه نمی‌شود. در برخی موارد خاص، حتی ممکن است مفتول زنگ‌زده فقط برای مصارف موقتی یا غیرساختاری (مثل بسته‌بندی یا باغبانی) قابل‌استفاده باشد.
چگونه زنگ‌زدگی مفتول را برطرف کنیم؟
در صورتی‌که زنگ‌زدگی سطحی و محدود باشد، می‌توان آن را با روش‌های مکانیکی مانند برس سیمی، سمباده زدن یا استفاده از دستگاه‌های سایش پاک کرد. پس از تمیزکاری، باید سطح را با یک روغن ضدزنگ یا پوشش محافظ پوشاند تا دوباره زنگ نزند. در مواردی که زنگ‌زدگی عمیق‌تر است، استفاده از محلول‌های شیمیایی زنگ‌بر مثل فسفریک اسید هم کاربرد دارد، ولی باید با احتیاط و توسط افراد آشنا با ایمنی صنعتی انجام شود. در نهایت، خشک‌کردن کامل و انبارداری در محیط خشک برای جلوگیری از تکرار زنگ‌زدگی ضروری است.
برخی از روش‌های زنگ زدایی از مفتول:
- زنگ زدایی مکانیکی: در این روش از یک دستگاه به اسم زنگ گیر یا زنگ زدا استفاده می‌شود.
- اسید شویی: برخلاف روش بالا، در این روش زنگ زدایی از طریق واکنش شیمیایی انجام می‌شود.
- زنگ ردایی با برس سیمی
- الکترولیز: زنگ زدایی الکتروشیمیایی
- گالوانیزاسیون مجدد
به زودی آموزش ویدیویی ترمیم زنگ زدگی مفتول در این قسمت قرار خواهد گرفت.
جمع‌بندی و توصیه‌های نهایی برای خریداران و انبارداران
نگهداری صحیح مفتول از مرحله خرید تا مصرف نهایی، نقش مهمی در حفظ کیفیت و جلوگیری از هزینه‌های ناشی از زنگ‌زدگی و ضایعات دارد. خریداران باید هنگام خرید، به نوع بسته‌بندی، پوشش محافظ و شرایط حمل‌ونقل توجه ویژه داشته باشند. همچنین توصیه می‌شود مفتول‌ها را در محیطی خشک، با تهویه مناسب و دور از رطوبت نگهداری کرده و از تماس مستقیم آنها با زمین یا سطوح نم‌دار جلوگیری کنند. بازرسی دوره‌ای از وضعیت ظاهری کلاف‌ها، به‌ویژه در مناطق مرطوب یا در فصل‌های بارندگی، می‌تواند از بروز مشکلات جدی در آینده جلوگیری کند. در نهایت، آموزش کارکنان انبار برای حمل صحیح و اصولی مفتول و استفاده از پالت و تجهیزات مناسب، نقش مهمی در کاهش استهلاک و افزایش عمر مفید محصول دارد.
در صورتی که قصد خرید دارید، می‌توانید قیمت سیم مفتول را در صفحه لینک شده ببینید و در صورت تمایل، از طریق تماس تلفنی آن را از برند امروز آهن سفارش دهید.